Altas capacidades relacionadas coa comunicación e outros

As altas capacidades relacionadas coa comunicación e as emocións refírense a un conxunto de habilidades avanzadas ou excepcionais no ámbito socioemocional e comunicativo, que van máis aló do esperado para a idade ou o contexto do noso alumnado. Estas capacidades non sempre van ligadas a un alto coeficiente intelectual, pero si a unha gran sensibilidade, empatía e competencia interpersoal.

Altas capacidades comunicativas 

 
Implican un dominio excepcional da linguaxe, tanto verbal como non verbal. Algunhas características son:

• Amplo vocabulario e uso preciso da linguaxe desde idades temperás.
• Capacidade para argumentar, debater e persuadir con coherencia e empatía.
• Comprensión profunda de matices, ironías e metáforas.
• Facilidade para adaptarse a distintos interlocutores e contextos comunicativos.
• Creatividade narrativa: gozan inventando historias, dramatizando ou escribindo.
• Escoita activa e reformulación: captan a intención e o ton emocional do outro.

Altas capacidades emocionais ou afectivas

Estas céntranse na intelixencia emocional avanzada, é dicir, unha comprensión e xestión profunda das propias emocións e as alleas. 

Obsérvanse en:

• Empatía elevada, mesmo cara a animais, causas sociais ou persoas descoñecidas.
• Percepción aguda de estados emocionais (propios e alleos).
• Profundidade emocional: viven as emocións con gran intensidade e reflexión.
• Sentido moral ou ético moi desenvolto desde idades temperás.
• Capacidade de liderado empático, baseado na cooperación máis que na imposición.
• Necesidade de autenticidade e coherencia emocional nas relacións.

Integración de ambas as dimensións
Cando se combinan as altas capacidades comunicativas e emocionais, adoitan aparecer perfís con gran potencial en:

• Mediación e resolución de conflitos.
• Orientación ou acompañamento emocional (por exemplo, en psicoloxía, educación ou traballo social).
• Expresión artística ou literaria con profundidade emocional.
• Capacidade para inspirar, motivar ou guiar a outros.

 

IMPORTANTE

Posibles desafíos
Aínda que son fortalezas, tamén poden xerar dificultades se non se xestionan adecuadamente:

• Sobrecarga emocional ou hipersensibilidade.
• Frustración ante a falta de reciprocidade emocional.
• Dificultades sociais se os demais non comprenden a súa profundidade emocional ou comunicativa.
• Autoexigencia ou perfeccionismo na expresión ou nas relacións.

Quixera pararme nestes desafíos que fan que ás veces o noso alumnado poida ter problemas na comunicación dos seus sentimentos, das súas emocións.. Os problemas emocionais máis comúns son:

• Sobrecarga emocional ou hipersensibilidade

- Perciben e senten as emocións (propias ou alleas) con moita intensidade.
- Poden sentirse desbordados/as por situacións que outros/as consideran menores.
- É común o esgotamento emocional ou o bloqueo.

• Ansiedade ou preocupación excesiva

- Tendencia a anticipar consecuencias negativas ou a sobre-pensar.
- Poden sentir medo a fallar ou a decepcionar aos demais (perfeccionismo emocional).
- Na escola pode derivar en estrés crónico ou somatización.

• Baixa tolerancia á frustración

- Frústranse con facilidade ante a inxustiza, a incoherencia ou a falta de empatía doutros/as.
- Dificultade para aceptar erros ou límites persoais.

• Desaxuste entre madurez emocional e contorna

- Poden ter unha comprensión emocional moi profunda, pero non sempre saben regular o que senten.

- Se a contorna non valida as súas emocións, poden sentirse incomprendidos/as, solitarios/as ou rexeitados/as.

• Autoexigencia e culpa

- Impóñense estándares emocionais moi altos (“debería ser máis forte”, “non debería sentir isto”).
- Tenden a culparse por conflitos interpersoais ou por non axudar o suficiente.

 

 Esto conleva a unha expresión emocional inadecuada e desaxustada:

• Reaccións desproporcionadas: (choro, ira, evasión)
• Inhibición emocional: evitan expresar os seus sentimentos, o que sinten por medo a ser xulgados/as, ao rechazo social.
• Dificultade para modular o ton, o ritmo e a intensidade da comunicación segundo o contexto,